Токтайым Үмөталиева: "Апрель революциясы максатына жетпей, элдин үмүтү акталбай калды"

Быйыл "Апрель революциясына" туура 10 жыл толду. Бийликтин өкүмзөрдугуна чыдабай көтөрүлушкө чыккан миңдеген азаматтардын арасында мырзалардан кем калбай ок аралап жүргөн айымдардын бири Токтайым Үмөталиева менен революцияга чейинки жана революциядан кийинки өлкөдөгү абал тууралуу маек курдук. 

- Токтайым Жумаковна, мына быйыл "Апрель революциясына" 10 жыл толуп отурат. Революция максатына жетти деп ойлойсузбу? Ошол кездеги окко учкан азаматтардын үмүтү акталдыбы?
- Менин оюмча максатына жете албай калды, элдин үмүтү акталбай калды. Себеби баягы эле коррупционерлер бийликке келди. Убактылуу Өкмөт болумуш болду, андан туруктуу Өкмөт болду. Канчалаган саясий лидерлер камакка кетти. Мындан 10 жыл мурда окко учуп, жанын берген элдин талаптары толук акталган жок. Электр энергиясы, суу, байланыш кызматтары кымбаттабасын дедик элек. Үй-бүлөлүк башкарууну Конституция боюнча бекитебиз деген аракеттер боло баштаган. Ошол кездеги падышанын уулу башкарып калмак эгер революция болбогондо. Мына ушундай көрүнүштөргө каршы чыкканбыз. Бүгүнкү күндөгү абал менен мындан 10 мурдагы абалдын ортосунда кандай айырма бар? Кайра эле ошол кейпибизге келип калбадыкпы. Суу кымбаттады, канчалаган салыктар киргизилип жатат. Уюлдук байланыштардын баалары кымбаттап кетет деп корктук эле, азыр алар бизден сурап да койбой өздөрү эле кымбаттатышты. Ошондой эле азыр саясий куугунтуктар аябай көбөйдү. Саясий аппоненттерди коррупция менен кине коюмуш болуп камакка алып жатышат. Керек болсо азыркыдай кыйын кырдаалда карантинге байланыштуу саясий аппоненттерди, бир стакан күн карама үчүн камалып кеткен жөнөкөй жарандарды үй камагына чыгарып койсо кеменгерлик болмок. Мен Президент болсом дүйнө элинин үрөйү учуп турган кырдаалда ушундай инсандарды үй камагына чыгармакмын. Качып кетет деп корксо электрондук чынжырча (браслет) тагып, онлайн карап туралы, үйүңөрдө болгула демекмин. Менимче карантин убагында аларды абакта кармап отургандары туура эмес. Бир тобу апрель революциясын ишке ашырган, эл тааныган саясатчылар. Мисалы Жантөрө Сатыбалдиев, Алмазбек Атамбаев, Сапар Исаковдорду бир жакка качып кетет деп ойлобойм. Буларды үй камагына чыгарып койсо, бийликтин эл ичинде кадыры өсмөк.

- Революциянын 10 жылдыгына мамлекет тарабынан кандай көнүл бөлүндү?
- Каражаты бар беле, жок беле белгисиз болуп калды. Бирок революцияда жаракат алып, майып болуп калган жарандарга материалдык жактан көңул бурулса жакшы болмок. Канча балдар газ жарылганда өпкөсү ооруп кайтыш болуп кетти. Операцияга муктаждары канча. Жок дегенде ошолорго колдоо көрсөтүп, аз да болсо каражат бөлүп койсо болмок. Мааракени карантинге байланыштуу өткөрө албаса да материалдык жактан колдоо көрсөтүлсө албетте ашыкча болмок эмес. Ата-Бейитке барып келдим. Андан соң революциянын башталышында чогулган, 5 адам окко учкан форумдун жанындагы аялдамага барып куран окуп келдим. Колумдан келсе ошол аялдаманы айланып өткүдөй кылып коет элем. Кан төгүлгөн жерди тебелебесек жакшы болмок. Ошондой эле Ак үйдүн алдын да тебелетпей, тратурады айланып өткүдөй кылып жылдызча орнотуп койсок жакшы болмок. Балким карантин бүткөндө иш-чара болоор, бирок ар нерсенин өз убагында жасалганы жакшы. Мааракеден мурда азыр апрель баатырларына материалдык колдоо зарыл болуп турат. 

Фабула Пресс